7 adımda ergonomik çalışma standartları ile ergonominin tanımı olan işe göre insan değil, insana göre iş uygulaması oluşturabiliriz.
7 Adımda Ergonomik Çalışma Standartları
İşte basit uygulamalarla 7 adımda ergonomik çalışma standartları;
- Yapılan iş çalışan işçinin boyuna göre olmalıdır
- Çalışma sırasında işçinin gereksinim duyduğu her şey elinin kolunun yetişeceği mesafede olmalıdır
- En ufak hareketle gerekli malzemeyi alabilecek şekilde dizayn edilmelidir
- Kalp seviyesinin üzerinde çalışmayı engelleyin
- Ayarlanabilir masa ve sandalyeler iş verimini arttırır ve sağlık sorunlarını, yorgunluğu azaltır
- Çalışanların görme alanlarını dikkate alın
- Aydınlatma işçinin verimini arttırır, yorgunluğunu azaltır. Daha az hata yapmasını sağlar
Ergonomi, üretken, güvenli, rahat ve etkili insan kullanımı için, insanın davranış, yetenek, sınır ve diğer özellikleri hakkındaki bilgileri ortaya çıkarır ve bu bilgileri araç, makine, sistem, iş ve çevre tasarımında kullanır.
Ergonomi, sistem yaklaşımını, insan ve makine arasındaki ilişkiye uygular.
1. Yapılan iş çalışan işçinin boyuna göre olmalıdır
Oturma konumunda boyun ve bel omurları özellikle daha fazla zorlanırlar. Boyun omurları tam dik konumda değilse başın ağırlığı boyun ve ense kaslarını zorlar. Boyun omurlarının dik konumda olması, hazır ol konumunda tam karşıya bakan baş ile mümkündür. Hafif öne eğik otururken boyun omurları da öne doğru eğiktirler. Bu konumda karşıya bakabilmek için omuz ve boyun kasları statik gerginlik haline girerler. Ofis çalışanlarının enselerinde, omuzlarında rahatsızlık hissetmelerinin nedeni budur.
İnsan vücut ölçüleri pek çok değişkenin etkisi altındadır. Antropometrik ölçüler ulus, bölge, yaş, cinsiyet, beslenme, sağlık, spor ve hatta sosyal statü gibi faktörlere göre değişiklik göstermektedir.
Örneğin erkekler kadınlardan yaklaşık 13 cm daha uzundur. Ülkeden ülkeye bireylerin genetik farklılıkları söz konusudur.
Örneğin Almanya`da erkeklerin ortalama boyu 173 cm iken, İsviçre`de 172, Türkiye`de 168 cm, ABD`de 167 cm ve Uzak Doğuda ise 152 cm`dir.
Fakat vücut ölçülerindeki değişimlere genetik yapı haricindeki bazı faktörler de sebebiyet verebilir.
2. Çalışma sırasında işçinin gereksinim duyduğu her şey elinin kolunun yetişeceği mesafede olmalıdır
Masalar; sandalye veya koltukları rahatça arkaya itip, ne masaya ne de koltuğa çarpmadan kalkılabilecek düzende, yandaki şekildeki gibi duvardan mesafeli yerleştirilmelidir. Uygun olmayanların koltuk tamiri yaptırılmalıdır.
Özellikle yüzyüze bakan masa yerleşiminin bulunduğu ölçüm yapılan ofislerde; hem masaların derinliğinin 70-80 cm olması ve hem de koltukların derinliğinin 38-50 cm olması nedeniyle (koltuğun kendi ekseni etrafında rahatça döndürülebilme ölçüsü dahil) toplamda en az 3 m genişliğe ihtiyaç varken, ofis genişliğinin 2,77-2,83 m arasında değiştiği gözlemlenmiştir
Ofislerde ergonomi, vücut ağırlığının %50-70`ini bağ ve destek dokular ve kaslar oluşturur. Bunların hepsi de otururken de çeşitli düzeyde zorlanırlar, özellikle omurga hem bir destek görevi üstlenmesi, hem de çeşitli organları ve organ sistemlerini birbirine bağlaması nedeniyle çok dikkat edilmesi gereken bir organdır.
3. En ufak hareketle gerekli malzemeyi alabilecek şekilde dizayn edilmelidir.
Hareketler simetrik olmalıdır. Çalışma istasyonu, normal duruştaki görüş ve uzanma mesafesine göre dizayn edilmelidir.
Ergonominin temel felsefesi İNSAN – MAKİNE – ÇEVRE ilişkileridir.
4. Kalp seviyesinin üzerinde çalışmayı engelleyin
Tüm çalışma şartlarında çalışanların kalp seviyesinin üzerinde çalışması engellenmelidir. Tasarımlarda ve kullanılan ekipmanlarda buna büyük önem verilmelidir.
Ergonomik kurallara dikkat edilmeyen işyerlerinde sadece iş güvenliği önemli ölçüde tehlikeye girmez aynı zamanda çalışanın sağlığı ve verimi de olumsuz yönde etkilenir.
5. Ayarlanabilir masa ve sandalyeler iş verimini arttırır ve sağlık sorunlarını, yorgunluğu azaltır.
Ergonomi, işle ilgili sağlık sorunlarının yok edilebilmesi, iş verimin yükseltilebilmesi için iş ortamı tasarımının nasıl olacağını ve çalışana nasıl uyumlaştırılacağını amaçlar. Başka bir ifade ile, çalışanın işe değil işin çalışana uydurulması hedeflenir.
Örneğin, çalışanın evraklara, dosyalara vs. ulaşmak için gereksiz yere uzanmasını önlemek amacı ile çalışma masasının yüksekliğinin ve genişliğinin çalışanın ihtiyacına göre tasarlanması gerekir.
İşletmenizde çalışanlarınızın sağlığını ve konforunu düşünerek ergonomik çalışma sandalyeleri seçmek oldukça önemlidir. Çünkü doğru sandalye seçimi, çalışanların uzun süreli masa başı çalışmalarında daha verimli olmalarını sağlayabilir.
Bir ergonomik çalışma sandalyesinde aranması gereken özelliklerden biri bel ve sırt desteğidir. Ayrıca, sandalyenin yüksekliği, kollarının ayarlanabilir olması ve sırt dayanağının esneklik sağlaması da önemlidir.
6. Çalışanların görme alanlarını dikkate alın
İşin niteliği ne olursa olsun, işten alınan verim, kişinin bulunduğu ortamda görsel konforunun sağlanması ile mümkündür. Görsel konfor ise aydınlatma ve renk uyumu ile sağlanır. Birbiriyle uyumlu kullanılan renkler, çalışanların moralinin yükselmesini sağlar. Yanlış renk uygulamaları ise göz yorulmasını ve dolayısıyla yorgunluğu netice verir. Ayrıca, işe karşı isteği azaltır ve iş kalitesini düşürür
7. Aydınlatma işçinin verimini arttırır, yorgunluğunu azaltır. Daha az hata yapmasını sağlar
Tesislerdeki aydınlatma, parlaklık ve yansıtma sınırlarının da ergonomik normlara göre tasarlanması gerekir. Fazla renkli ve aşırı aydınlatılmış mekânların psikolojik problemlere sebebiyet verebileceği unutulmamalıdır.
Görme yoluyla bilgi algılamasında iki faktör önemli rol oynar. Bunlar, doğru görme uzaklığı ve doğru aydınlatmadır. Enformasyon taşıyıcıları olarak bilinen, gösterge çizelgesi, ibre, rakam ve harfleri içeren gösterge cihazlarının düzenlenmesi önemli bir unsurdur. Bu cihazların kullanımı, enformasyonun görev türüne bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bu nedenle, amaca uygun olanların kullanılması önem taşır.
Ofislerde iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak, ancak ergonomik risk etmenleri göz önünde bulundurularak sağlanmalıdır. Sponsor: İstanbul Tabela Reklam
Yukarıdaki makale Neden İş Güvenliği bloğundan alıntı yapılarak yayınlanmıştır